Theo quy định của pháp luật, người lao động (NLĐ) có
quyền giao kết cùng lúc nhiều hợp đồng lao động với nhiều người sử dụng lao động (NSDLĐ) khác nhau, miễn
họ đảm bảo thực hiện đầy đủ các nội dung của các hợp đồng. Điều này đặt ra vấn
đề xác định trách nhiệm tham gia BHXH, BHTN, BHYT của NSDLĐ như thế nào. Nghị định 44/2013/NĐ-CP, Thông
tư 30/2013/TT-BLĐTBXH vừa được Bộ LĐTBXH ban hành ngày 25/10/2013 hướng dẫn chi
tiết thi hành một số nội dung liên quan đến hợp đồng lao động đã giải quyết vấn
đề này.
Ai có trách nhiệm tham gia BHXH, BHTN, BHYT cho NLĐ ?
Theo quy định tại Nghị định
44/2013/NĐ-CP và Thông tư 30/2013/TT-BLĐTBXH thì tiêu chí để xác định NSDLĐ có
trách nhiệm tham gia BHXH, BHTN, BHYT cho NLĐ trong số NSDLĐ có giao kết hợp
đồng với một NLĐ như sau:
-
Đối với BHXH, BHTN: Tiêu chí là “thời điểm ký kết” HĐLĐ à
NSDLĐ nào ký kết hợp đồng lao động trước thì có trách nhiệm tham gia BHXH, BHTN
cho NLĐ.
-
Đối với
BHYT: Tiêu chí là “mức
lương cao nhất” à NSDLĐ nào ký kết hợp đồng lao động với mức lương cao
nhất thì có trách nhiệm tham gia BHYT cho NLĐ.
Như vậy, một NSDLĐ có thể không tham
gia cùng lúc các loại bảo hiểm BHXH, BHTN và BHYT bắt buộc cho một NLĐ.
Trường hợp có hợp đồng lao động giữa
NLĐ và NSDLĐ đang tham gia BHXH, BHTN, BHYT mà có thay đổi/chấm dứt dẫn đến
không còn thuộc đối tượng tham gia BHXH, BHTN, BHYT nữa thì việc xác định trách
nhiệm tham gia BH như sau:
-
Đối với BHXH, BHTN:
Là NSDLĐ giao kết “hợp đồng lao
động kế tiếp”. “Hợp đồng lao động kế
tiếp” là hợp đồng có thời điểm ký
kết liền kề ngay sau hợp đồng lao động mà NLĐ và NSDLĐ đang tham gia bảo hiểm
xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp chấm dứt hoặc thay đổi.
-
Đối với BHYT: NSDLĐ
giao kết hợp đồng lao động có “mức tiền
lương cao nhất trong số các hợp đồng còn lại” có trách nhiệm tham gia BHYT.
Ứng xử của doanh nghiệp trong trường hợp người lao động
có giao kết nhiều hợp đồng lao động với nhiều doanh nghiệp khác nhau
Xây dựng dữ liệu đầu vào
Với các quy định của pháp luật cho
phép NLĐ giao kết nhiều hợp đồng lao động với nhiều NSDLĐ, doanh nghiệp chắc
chắn phải đối mặt với thực tế NLĐ sẽ cùng lúc làm việc cho nhiều doanh nghiệp
khác nhau. Thực tế này buộc các doanh
nghiệp cần phải xây dựng cho mình nguồn thông tin dữ liệu đầu vào của nhân sự
mới. Doanh nghiệp nên thực hiện:
-
Yêu cầu nhân sự mới cung cấp thông tin về việc có giao
kết hợp đồng với doanh nghiệp khác hay không.
-
Nếu có, yêu cầu cung cấp các bản photo hợp đồng lao
động với các doanh nghiệp khác để nắm thông tin.
-
Xây dựng dữ liệu về nhân sự đó kèm theo các thông tin
quan trọng của các hợp đồng lao động với bên ngoài như: số lượng hợp đồng, thời
gian ký kết và kết thúc, mức lương,…
Dữ liệu thông tin nhân sự cũng cần
được cập nhật lại bằng cách yêu cầu nhân sự phải cung cấp các thông tin liên
quan đến thay đổi/chấm dứt các hợp đồng lao động với bên ngoài.
Ứng xử khi NLĐ nộp hồ sơ đề nghị tham gia
BHXH, BHTN, BHYT
Khi một hợp đồng lao động trong số
các hợp đồng mà NLĐ giao kết với nhiều NSDLĐ có thay đổi/chấm dứt thì có thể
xảy ra trường hợp doanh nghiệp sẽ nhận được hồ sơ đề nghị tham gia BHXH, BHTN,
BHYT mà NLĐ chuyển đến. Doanh nghiệp nên ứng xử như sau:
-
Kiểm tra lại thông tin các hợp đồng lao động từ nguồn
dữ liệu nhân sự đã thu thập được để xác định doanh nghiệp mình có trách nhiệm
phải tham gia BHXH, BHTN, BHYT cho NLĐ đó hay không?
-
Nếu không ! Hướng dẫn NLĐ chuyển hồ sơ cho NSDLĐ có
trách nhiệm dựa vào các tiêu chí nêu trên.
-
Nếu doanh nghiệp mình có trách nhiệm tham gia BH cho
NLĐ thì cần thực hiện:
o Kiểm
tra về mặt thời gian xem hồ sơ có được chuyển tới trong vòng 30 ngày kể từ ngày
phát sinh sự kiện thay đổi NSDLĐ có trách nhiệm tham gia BH ?
o Kiểm
tra thành phần hồ sơ:
§ Giấy đề nghị tham gia BHXH, BHTN, BHYT (theo mẫu
kèm theo Thông tư 30/2013/TT-BLĐTBXH);
§
Sổ BHXH và các giấy tờ liên quan.
§
Thẻ BHYT.
Đối với thẻ BHYT thì cần kiểm tra
xem hợp đồng lao động mà NLĐ ký với doanh nghiệp mình có mức lương cao nhất hay
không? Nếu không thì hướng dẫn người lao động liên hệ NSDLĐ nơi có hợp đồng lao
động với mức lương cao nhất để tham gia BHYT.
Trách nhiệm thông tin
Khi người lao động bị tai nạn lao động hoặc được xác định bị bệnh nghề
nghiệp thì người sử dụng lao động có trách nhiệm thông báo bằng văn bản tình
trạng sức khỏe của người lao động đến những người sử dụng lao động của các hợp
đồng lao động còn lại. Mẫu thông báo theo Thông
tư 30/2013/TT-BLĐTBXH.
